3. Hafta Hukuk Metodolojisi Dersi Konusu

3. Hafta derste işlenecek temel konu için aşağıda belirtilen kitaplardan birinin ilgili bölümü okunmalıdır.

Yasemin Işıktaç / Sevtap Metin, Hukuk Metodolojisi

“Hukuk Normunun Tipleri”, sayfa 142-164

Ahmet M. Güneş, Hukuk Metodolojisi

“Mantık Açısından Hukuk Kuralları”, sayfa 95-111

“3. Hafta Hukuk Metodolojisi Dersi Konusu” için 2 yorum

  1. Hans Kelsen’in Norm ve Değer makalesinde , insanların hayatlarında belli alanlara göre kategorize edilmiş doğrular ve yanlışlar vardır diyor. Ancak bu doğru ve yanlışlar zamanla değişikliklere uğrayabilir . Zamanın şartlarına göre evirilebilir. Geçmişte yanlış olan bir davranış sonrasında doğru hale gelebilir.İnsanoğlu genellikle kendi çağının getirilerine uygun hareket eder ve çağına hitap eder . Getirdiği kurallar tanrısal kaynaklı değil beşeridir.Gününe hitap etmesi de bu sebeptendir. Hukuk kurallarının kategorize edilmesi ise yine beşeri kaynaklıdır zamanına göre evirilebilir.Geçmişte yürürlükte olan bir hukuk kuralı sonrasında yürürlükten kaldırılabilir.Yürürlükte olan hukuk kurallarına pozitif hukuk diyoruz. Pozitif hukuk normlarında da doğru-yanlış ayırımı yapabiliriz diye düşünüyorum. Ama bu ayırımı yaparken doğrunun veya yanlışın derecelendirilmeli mi yoksa derecelendirilmemeli mi konusuna gelecek olursak ; Bir davranış ya doğrudur ya da yanlıştır. Ancak ceza hukukundan örnek verecek olursak suça karşı hakime bir takdir yetkisi bırakılmış,ceza indirim sebepleri sunulmuş ,cezasızlık sebepleri de mevcut. O zaman burada bir derecelendirmenin mevcut olduğunu görüyoruz. Aslında burada şunu da söyleyebiliriz her şey siyah ve beyaz olarak net değil. Griler de mevcut. Bence doğrusu da bu somut olaya göre değerlendirmek lazım. Suçlunun ya da mağdurun bulunduğu şartları değerlendirerek ceza vermek lazım.Zaten durum böyle olmasa yargıçlara da gerek duymazdık.

  2. Hart’ın hukuk yaklaşımına dair reaksiyon yazım.
    Hart’ı öncelikle hukuki pozitivist olduğu için eleştirmekteyim.Doğal hukuk düşüncesine göre doğada akılla erişilebilen yazılı olmayan hukuk kuralları ve ilkeleri vardır.Olması gereken hukuk denilen evrensel,sonsuz ve değişmez nitelikteki doğal hukuk ilkeleri doğada rasyonel bir şekilde mevcuttur ve kolayca insan aklıyla kavranabilir.Pozitif hukukun geçerliliği,doğal hukuka ve sağladığı ahlak kriterlerine uygunluğuyla ilgili olup, buna uymayan bir yasa yanlış ve adaletsizdir.Hukuksal pozitivizm ise hukukun bir yasalaştırma faaliyeti olduğunu söyler.Hukuk ve ahlak birbirinden kesin çizgilerle ayrılır.Hukuka mutlak surette uyulması gerektiği içeriğinin ne olduğunun önemi olmadığını söyler.Bana göre doğada insanın akılla erişebileceği,yazılı olmayan hukuk kuralları vardır.Doğanın yasası sadece insanoğlunu değil doğada grup halinde yaşayan bütün canlılara etki etmektedir.Örnek olarak karıncalar koloni denen büyük gruplar halinde yaşarlar ve her bir karıncanın statüsüne göre bir görevi vardır.Bu kurallar bir karınca parlamentosu tarafından konulmuş değildir.Karıncaların yönetimi monarşiye benzetilebilir.Demokrasiyle benzeştirebileceğimiz bir yönetim anlayışından örnek vermek gerekirse arıları ele alabiliriz.Kolonileri yeteri kadar büyüdüğünde kraliçe arı bazı işçi arılarla beraber yeni yuva arayışına çıkar.Uygun yuvayı bulduğunu diğerlerine bildirebilmek için arı dansı yapmaya başlarlar.bu şekilde kendilerine destekçi toplarlar.En sonunda en çok destekçisi olan tarafın bulduğu yuvaya yerleşilir.Doğal yasa doğa tarafından belirlenir.Bu kuralları keşfetmekte ki farklılıklar grup halinde ki canlıların yapısında ki farklılıktan kaynaklanır.Her canlı adil olan mutlak sonuca kurallarını evrimleştirir. Doğal hukukun olması gereken hukuku bu bakımdan sadece insanoğlu için değil grup halinde yaşayan bütün canlılar için geçerli ve evrenseldir. Hart’ın hukuki pozitivizm içerisindeki görüşlerine gelirsek,Austin’e göre pozitif hukuk siyasi üstünlüğü bulunan bir monark veya egemenin doğrudan veya dolaylı buyruklarıdır der.Hart burada buna bir nebze haklı olarak itiraz eder. Hart’a göre hukuk sadece tehditle beslenen buyruklar ya da ahlaki yükümlülükler bütünüyle tanımlanamaz.Hukuk kavramını açıklarken onu tanımlamamış olmazsa olmazlarından bahsetmiştir. Bunu da tehditle beslenen buyruklar ve ahlakın yetersizliğinden bahisle kurallar üzerinden gerçekleştirmiştir.Hukuku dışarıdan gözlemlenebilen ve egemen iradesinin ürünü olan normlarla sınırlayan Austin’ci yaklaşım,sadece dışsal yönünü ele almakta ve diğer normlarla paylaştığı içsel bakış açısını gözardı etmektedir.Bu bağlamda Hart’ı diğer hukuki pozitivistlerden ayıran noktalardan birisi hukukun asgari bir içeriğe sahip olması gerektiğini ileri sürmesidir.Buda bana bir nebze doğru gelmektedir ama yeterli değildir.Hart’a göre hukuki geçerlilik kriterinde diğer pozitivistlere kıyasla ahlaka yer verilebilir demektedir ama ona göre hukukun geçerliliği tamamen ahlaki değerlerle ölçülemez.Ahlak olmazsa olmaz değildir.O hukuk sistemini açıklarken birincil ve tamamlayıcı kurallardan bahsetmiştir.ilkine her tip sosyal grupta rastlamak mümkünken,tamamlayıcı kurallar hukukla yönetilen sistemlerin tipik unsurudur der.Pozitif ahlakı oluşturan birincil kurallar ilkel veya modern fark etmeksizin tüm toplumlarda mevcutken tamamlayıcı kurallar hukukun varlık koşuludur ve diğer toplumsal kurallardan ayrılma noktasıdır der.Bana göre doğru gelen Fuller’in görüşüne göre hukuk sadece normlara bakılarak ele alınabilir.Ama normlar ne kadar kusursuz olursa olsun sosyal hayatta uygulanabilir olmalı der. Fuller’e göre hukuk uygulamadan,uygulama yorumdan,yorumda ahlaki düşüncelerden ve değerlerden vareste tutulamaz. Hart’ın aksine hukuk ve ahlak arasında zorunlu bir ilişki vardır der.Bu tespitlerde haklıdır.Hukuku Hart’ın açıkladığı birincil ve ikincil kurallara göre açıklamak toplumsal düzenin sağlanmasını ve devamlılığına hizmet eden sosyal düzen kurallarına aykırıdır.Çünkü hukuku bu şekilde açıklamak geçmişte olduğu gibi totaliter diktatör rejimlerine özellikle faşizm ve komünizme meşruluk kazandırır.Bu kabul edilemez.Hukuk aslında 3 temel unsurdan oluşur sosyal realite,etik ve norm.
    Etik olmadan hukuk olmaz.

Bir Cevap Yazın

Aşağıya bilgilerinizi girin veya oturum açmak için bir simgeye tıklayın:

WordPress.com Logosu

WordPress.com hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Twitter resmi

Twitter hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Facebook fotoğrafı

Facebook hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Connecting to %s